Net gemist

Op 11 november 2014 zonden we de eerste aflevering uit van onze reeks In Bange Tijden naar aanleiding van de honderdste verjaardag van het begin van de Eerste Wereldoorlog. 32 afleveringen lang nam journalist Tom Serkeyn ons op sleeptouw door onze regio die zuchtte onder het juk van de Duitse bezetter. De voorbije weken en maanden zonden we de reeks opnieuw uit. Vandaag, precies vier jaar na het ondertekenen van de Wapenstilstand, ronden we definitief af met de allerlaatste aflevering van In Bange Tijden. Daarin gaan we dieper in op de afwikkeling en het einde van de Groote Oorlog.

Begin vorige eeuw is de Vilvoordse Tuinbouwschool een belangrijk instituut met een stevige internationale reputatie. In 1904 verwelkomt de school de Congolees Paul Panda Farnana, hij is de eerste zwarte die in ons land hoger onderwijs volgt. Als in 1914 de oorlog uitbreekt treedt hij toe tot het Congolese Vrijwilligerskorps van het Belgisch leger. Maar op 24 augustus, tijdens de gevechten bij Namen, wordt hij gevangen genomen en naar Duistland gevoerd. Na de oorlog zal Paul Panda als eerste Congolees ijveren voor de rechten van de zwarten.

Tiijdens de Eerste Wereldoorlog stond de overgrote meerderheid van de Vlaamsgezinden afkerig tegenover de Duitse bezetter. Toch gaf een kleine groep flaminganten gehoor aan de lokroep van de Duitse ‘Flamenpolitik’. Die zogenaamde ‘activisten’ hoopten een aantal Vlaamse eisen te verwezenlijken met de steun van de bezetter. Ook in Diegem werd een activistische kern opgericht. Eén van de drijvende krachten daar was Victor Servranckx, de latere pionier van de abstracte kunst in België. Was hij een opportunist of een idealist?

Na de Eerste Wereldoorlog ondergaat België - net zoals de wereld - ingrijpende veranderingen. De samenleving worstelt met ontwrichting. En tegelijkertijd herleeft ze. Met de tentoonstelling ‘De Groote Oorlog voorbij: 1918-1928’ gaat het War Heritage Institute hier dieper op in. De tentoonstelling loopt nog tot september 2019 maar donderdag neemt RINGtv je al even op sleeptouw in dit verhaal.

Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog kijkt Overijse de toekomst met vertrouwen tegemoet. De fruit- en groenteteelt onder glas is in volle expansie en belooft voorspoedige tijden. De eerste serres zijn die van de gebroeders Danhieux die in 1878 het voorbeeld van pionier Felix Sohie uit Hoeilaart volgen. 30 jaar later kan je stilaan van een glazen dorp spreken. Maar de oorlog maakt bruusk een einde aan dat mooie liedje. De Duitse bezetter is niet geïnteresseerd in de serrecultuur, zij willen aardappelen en geen druiven.