Het grondwater in Vlaanderen is niet onuitputtelijk en zeer gevoelig voor klimaatverandering. Planten en dieren, landbouwgewassen, industriële processen en drinkwaterproductie: allemaal zijn ze afhankelijk van voldoende grondwater. Een goed zicht op de actuele toestand en peilen is dus belangrijk.
Maandelijks publiceert de VMM een grondwaterstandsindicator op basis van de meetresultaten in de bovenste grondwaterlagen. De indicator toont niet alleen de actuele toestand, maar evalueert ook de peilen naar de tijd van het jaar en maakt een voorspelling met modelberekeningen.
Scherper beeld met 4-uurlijkse automatische metingen
Waar tot voor kort enkel de maandelijkse, manueel gemeten grondwaterpeilen beschikbaar waren, is er nu een extra datalaag voorhanden. Het bestaande grondwatermeetnet werd het voorbije jaar waar mogelijk geautomatiseerd met sensoren. Dat is ondertussen al het geval voor meer dan 400 meetputten in Vlaanderen. Een meetput is uitgerust met een of meerdere peilbuizen om de peilen van verschillende grondwaterlagen op te volgen. Van de in totaal 900 peilbuizen, zijn er nu al bijna 700 geautomatiseerd met een sensor die iedere vier uur data doorstuurt. Dat is 75% van het volledige meetnet.
“Beide metingen versterken elkaar. De manuele metingen geven een onafhankelijk en waarheidsgetrouw resultaat dat we nodig hebben om de sensoren voor de live metingen te ijken. De sensordata laten dan weer toe om uitschieters te detecteren. Gecombineerd geven beide meetmethoden een nog realistischer beeld van het grondwater in Vlaanderen.” zegt Katrien Smet, woordvoerder van de VMM.
De data is publiek raadpleegbaar in de Databank Ondergrond Vlaanderen.
Cruciale kennis voor de Blue Deal sponsdoelen
De automatisatie van het grondwatermeetnet kwam tot stand met Europese middelen van de Blue Deal. “Een Blue Deal die onder mijn legislatuur inzet op lokale gebiedsgerichte acties met meetbare sponsdoelen. Hoeveel extra water moet infiltreren? Waar moet drainage worden aangepast? En hoeveel buffercapaciteit is nodig om droogte en overstromingen op te vangen? Sponsdoelen geven per gebied een helder antwoord op deze vragen. Daarvoor is terreinkennis nodig die berust op accurate data. De automatisatie van het grondwatermeetnet geeft de trekkers van lokale Blue Deals broodnodige inzichten om doelgerichte en impactvolle acties op het terrein te verwezenlijken.” aldus minister Brouns.
De extra, live grondwaterdata helpen niet alleen om wijzigende grondwaterstanden fijnmaziger in beeld te brengen. Ook voorspellingen worden accurater door de modellen te voeden met nog meer data. Die voorspellingen zijn bijvoorbeeld belangrijk in het geven van advies rond preventieve droogtemaatregelen in tijden van acute droogte.
